Ağız Yarası Nedir?
Ağız sağlığınız, genel sağlığınız hakkında ipuçları verebileceği için her ihtimale karşı herhangi bir sorunla karşılaştığınız zaman dikkate almanızı öneririz. Ağız sağlığınız ile genel sağlığınız arasındaki bağlantı hakkında daha fazla şey öğrenerek kendinizi korumak isterseniz yazımızı lütfen okumaya devam edin. Vücudun diğer bölgeleri gibi, ağzınız da bakterilerle doludur ve çoğunlukla zararsızdır. Ancak ağzınız, solunum ve sindirim yollarınızın giriş noktası olduğu için bakterilerin bazıları hastalığa neden olabilir…
Vücudunuzun doğal savunma oluşturmasını istiyorsanız günlük fırçalama ve diş ipi kullanma gibi iyi ağız sağlığı bakımı, bakterileri kontrol altında tutacaktır. Bununla birlikte, uygun ağız hijyeni olmadan bakteriler, diş çürümesi ve diş eti hastalığı gibi ağız yaralarına yol açabilecek seviyelere ulaşabilir.
Ağız yarası, ağız astarının iltihaplanmasıdır. Çoğunlukla bir enfeksiyondan kaynaklanır, ayrıca ilaçlardan veya bazı radyoterapilerden de kaynaklanabilir. Küçük ülserlerin göründüğü yanakları, diş etlerini, dili, dudakları ve damağı etkileyebilir. Bazen zayıf ağız hijyeni ile bağlantılıdır.
Ağız yaralarının en yaygın nedeni virüsler olsa da, bakteriler de ağız lezyonlarına neden olabilir. Örneğin, uçuklara herpes simpleks virüsü neden olur. Ancak ağız yaralarına streptokok ve aktinomiçes gibi bazı bakteriler neden olabilir.
Ağız yaranız varsa endişelenmenize gerek yok. Birkaç gün içerisinde gerekli talimatlara uyarak ağız yaranızdan kurtulabilirsiniz. Bu gibi durumlarda diş hekiminize görünmenizde fayda var:
- Ağız yaranız 3 haftadan uzun sürerse
- Normalden daha büyük bir yaraysa veya boğazınızın arkasına yakınsa
- Kanama veya daha acı verici ve kırmızı bir haldeyse (bu bir enfeksiyon belirtisi olabilir)
Bunu Bilmekte Fayda Var
Çoğu ağız yarası zararsız olsa da, uzun süreli bir ağız yarası bazen ağız kanseri belirtisidir. Kontrol ettirmek de fayda var.
Bir diş hekiminin ağız yarası için uygulanabileceği tedavi
Diş hekiminiz şiddetli, kalıcı veya enfekte ağız ülserlerini tedavi etmek için daha güçlü ilaçlar reçete edebilir. Olası tedaviler şunları içerir:
- Ağzınızda çözünen steroid ağız spreyi veya steroid tabletler
- Ağrı kesici jeller, merhemler, spreyler veya tabletler
- Ağzınızdaki mikropları öldürmek veya çıkarmak için gargaralar
Ağız Yarası Neden Olur?
Ağız yaralarına yol açabilecek birçok şey vardır. Nedenleri yaygın yaralanmalardan ciddi sağlık koşullarına kadar değişkenlik gösterebilir. Yaygın ağız ağrısı nedenleri şunları içerir;
- Yanağının içini ısırmak
- Uygun olmayan takma dişler, diş telleri, kaba dolgular veya keskin bir diş
- Yemek yerken veya içerken dikkatsiz davranılması. Örneğin, sert yiyecekler veya sıcak içecekler
- Gıda intoleransı veya alerjisi
- Diş fırçası veya tahriş edici diş macunu ile diş etlerinize zarar vermek
- Yorgun, stresli veya endişeli hissetmek
Bazen, her zaman kontrol edemediğiniz şeyler tarafından tetiklenir, örneğin;
- Hormonal değişiklikler (hamilelik sırasında olduğu gibi)
- Genleriniz (bazı ailelerde ağız yarası daha sık görülür)
- B12 vitamini veya demir eksikliği
- İlaçlar (bazı ilaçların yan etkileri ağız yarasına sebeb olabilir)
- Sigarayı bırakmak (insanlar sigarayı ilk bıraktıklarında ağız yarası geliştirebilirler)
Ağız Yaralarının Belirtileri
Kesin belirtiler, sahip olduğunuz ağız yarasının türüne bağlı olarak değişebilir. Çoğu durumda ağız yaraları kızarıklık, ağrı ve iltihaplanmaya neden olur. Ayrıca şunları da yaşayabilmeniz pek tabii mümkündür.
- Karıncalanma veya yanma hissi
- Yeme zorluğu (özellikle baharatlı veya tuzlu yiyecekler)
- Kabarcıklanma
- Kanama.
- Ülserasyon
- Disfaji (yutma güçlüğü)
Ağız Yarası Türleri Nelerdir?
Ağız ülseri: Ağız ülserleri, ağız astarının yüzeyinde oluşan yaralardır. Bu lezyonlar, iltihaplı kırmızı bir sınırla çevrili beyaz veya sarı bir merkeze sahiptir. Genellikle yanakların içinde, dudaklarda, dilin altında, ağız tabanında veya diş etlerinin tabanında görülürler. Boyutları birkaç milimetreden bir santimetreye kadar değişebilir. Ülserler çok ağrılı olabilir ve normal bir şekilde yemek yememizi ve içmemizi engelleyebilir.
Oral liken planus : Liken planus, dili ve bazen vücudun diğer kısımlarını etkileyebilen bir ağız yarası türüdür. Dili etkilediğinde buna oral liken planus denir. Kendi başına veya vücudun diğer kısımlarını etkileyen bir hastalık nedeniyle gelişebilir. Oral liken planus genellikle 50 yaşın üzerindeki yetişkinleri etkiler. Kadınlar erkeklerden daha fazla risk altındadır.
Uçuk :Uçuklar genellikle dudağın dış kenarında, sadece bir tarafta ve cilt ile deri arasındaki bağlantı noktasında görülür. Bir kızarıklık alanı üzerinde yer alan ve kabarcıklardan oluşan bir " küme " oluşturur. Kabarcıklar virüs açısından zengin berrak bir sıvı içerir. Bazen bir balon oluşturacak şekilde bir araya gelirler, sonra kırılırlar. Daha sonra lezyonu kaplayan ve birkaç gün içinde düşen bir kabuğa dönüşürler. Bu kızarıklığa hafif bir ateş eşlik edebilir.
Pamukçuk : Pamukçuk, yanakların iç tarafında, damakta veya dilde beyazımsı benekler oluşturur. Bu plaklar süt gibi görünebilir ama onları yerinden çıkarmak imkansızdır. Genellikle pamukçuk ağrıya neden olmaz.
Ağız Yarası Oluşmaması için Neler Yapmalıyız?
Ağız sağlığınızı korumak, ağzınızda yara çıkmasını engellemek için her gün iyi bir ağız hijyeni uygulayabilirsiniz.
- Dişlerinizi günde her seferinde ikişer dakika olmak şartıyla iki kez fırçalayın. Fırçanızın yumuşak kıllı olmasına özen gösterin.
- Florürlü diş macunu kullanın.
- Günlük diş ipi kullanmaya özen gösterin.
- Fırçalama ve diş ipi kullandıktan sonra kalan yiyecek parçacıklarını çıkarmak için gargara kullanın.
- Sağlıklı bir diyet yapın. (Şekerli yiyecek ve içecekleri çok fazla tüketmemeye özen gösterin.)
- Diş fırçanızı her üç ila dört ayda bir veya kılları dağılmış veya aşınmışsa daha erken değiştirin.
- Düzenli diş muayeneleri ve temizlikleri planlayın.
- Tütün kullanımından kaçının.
Ağız yaraları geliştiren çoğu insan, uzun vadeli etkiler yaşamaz. Ancak bazı kişiler, yaraların zaman zaman yeniden ortaya çıktığını fark eder. Stres altındaysanız veya zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa, bu salgınlar daha olasıdır. Tekrarlayan ağız yaralarınız varsa, sağlık uzmanınızla konuşun. Lezyonlarınızın altta yatan bir durumla ilişkili olup olmadığını belirleyebilirler. Ayrıca, bir ağız sağlığı sorunu ortaya çıkar çıkmaz diş hekiminize başvurmak genel sağlığınıza yapılan bir yatırımdır.
Ağız Yarası Nasıl Geçer?
Ağız yaralarını tamamen önleyemeseniz de riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır.
- Ağız ağrınız olduğunda meyve suyu, dondurma veya buz parçaları gibi soğuk yiyecekler yemeyi deneyin. Bu, bölgeyi sakinleştirmeye yardımcı olabilir.
- Sıcak, baharatlı veya tuzlu yiyeceklerden kaçının ve portakal, ananas ve domates sosu gibi narenciye bazlı yiyeceklerden uzak durun.
- Farkındalık veya meditasyon yapmak gibi stresi azaltmanın yollarını bulun.
- Sağlıklı, dengeli bir diyet yiyin.
- Su tüketimine özen gösterin
- Tüm tütün ürünlerinden kaçının.
- Dışarıdayken SPF'si 15 veya daha yüksek olan dudak balsamı kullanın.
- Alkolü tamamen bırakın.
Ağız Yaraları Kimleri Etkiler?
Ağız yaraları herkesi etkileyebilir, ancak bazılarının yaşamın belirli bir döneminde ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Örneğin, pamukçuk ve gingivostomatit çocuklarda en sık görülürken, lökoplaki ve liken planus yaşlı erişkinlerde daha sık görülür.